Roep om aanpak aansprakelijkheidsrechtelijk traject vindt steeds meer weerklank

Het lijkt erop dat slachtoffers van een beroepsziekte worden afgeschrikt door knelpunten die zij in een aansprakelijkheidsrechtelijk traject kunnen tegenkomen. De vaststelling van een causaal verband tussen de ziekte en het werk is daarvan een van de belangrijkste voorbeelden. Het traject is bovendien vaak langdurig, kostbaar en emotioneel belastend. En zelfs als getroffenen afhaken, komt de rekening niet altijd terecht waar deze hoort, maar treft deze slachtoffers en de samenleving. Op dit moment wordt er dan ook door de regering gekeken naar alternatieve systemen.

Er gaan geluiden op dat het ministerie van SZW zich kan laten inspireren door het buitenland waar beroepsziekten meestal buiten het aansprakelijkheidsrecht worden afgewikkeld. Zo vindt in Duitsland de afhandeling plaats via de verzekering en in België door middel van een schadefonds. De SER ziet uiteindelijk een stelsel van verplichte directe verzekeringen voor zich. En PwC heeft de regering geadviseerd om een speciale instantie op te richten die zich aanvankelijk bezighoudt met het verzorgen van een oordeel over het oorzakelijk verband tussen ziekte en werk. Vervolgens zou deze instantie tevens de andere fasen van het aansprakelijkheidsrechtelijk traject (waaronder zorgplichtschending en schadebegroting) voor haar rekening moeten nemen. Dit betekent dat de instantie het geschil in volle omvang zou moeten beoordelen. Niet alleen bij beroepsziekten, maar ook bij arbeidsongevallen.

De sociale partners zijn verdeeld over een dergelijke oplossing. Ieder van hen ziet de voordelen van het stroomlijnen van de causaliteitsbeoordeling, maar over verdergaande stappen zijn zij het oneens. Waar werknemers bereid lijken om een integrale oplossing door te voeren op korte termijn, zijn werkgevers en verzekeraars huiverig voor een instantie die meer doet dan beoordeling van de causaliteitskwestie. Volgens ASP bestaat er een gevaar dat het aansprakelijkheidsrecht de aansluiting bij de ontwikkelingen in het civiele personenschaderecht verliest. Een directe, aanvullende verzekering zou bijvoorbeeld een goed alternatief kunnen zijn.